Cong vẹo cột sống là tình trạng cong của cột sống sang một bên của trục cơ thể và vẹo xoay của các thân đốt sống theo trục của mặt phẳng ngang, các đốt sống bị cong sang một bên hoặc xoay phức tạp. Thông thường, đường cong có hình chữ S hoặc chữ C.
Đây là bệnh lý phổ biến với trẻ nhỏ và trẻ vị thành niên, bệnh cũng có thể gặp phải ở cả người trưởng thành. Tỉ lệ mắc bệnh và mức độ cong vẹo cột sống ở các bé gái cao hơn các bé trai.
Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh vẹo cột sống có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm như ảnh hưởng tới các cơ quan khác, sự mất cân đối của cơ thể, rối loạn tư thế.
Tình trạng vẹo cột sống đang ngày một tăng lên, ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển cơ thể của trẻ nhỏ, cản trở chiều cao, có thể gây biến dạng khung ngực, khung chậu, tác động xấu tới tim, phổi.
Cong vẹo cột sống ở trẻ người trưởng thành
Triệu chứng vẹo cột sống
Bệnh cong vẹo cột sống có thể nhận biết thông qua các dấu hiệu điển hình như:
Gai đốt sống không thẳng hàng
Hai vai lệch, không bằng nhau, bên cao bên thấp
Xương bả vai nhô ra bất thường,
khoảng cách từ 2 mỏm xương đến bả vai không bằng nhau
Tam giác eo tạo ra giữa thân và cánh tay có độ hẹp,rộng không bằng nhau
Xương sườn lồi lên, rõ hơn so với bên còn lại, thắt lưng mất cân đối
Vị trí của hông bất thường, chân dài chân ngắn
Khi cột sống bị xoáy vặn khiến xương sườn lồi lên,thắt lưng mất cân đối
Cơ thể lệch sang một bên, đầu không ở giữa hai vai
Các dạng cong vẹo cột sống thường gặp
Có nhiều dạng cong vẹo cột sống khác nhau, trong đó một số dạng thường gặp gồm:
Vẹo cột sống bẩm sinh hay còn gọi là vẹo có căn nguyên
Cong vẹo cột sống bẩm sinh là tình trạng khiếm khuyết về độ cong ở mặt phẳng đứng ngang của cột sống từ khi trẻ mới sinh ra. Cứ 10.000 trẻ sơ sinh thì sẽ có 1 trẻ mắc cong vẹo cột sống bẩm sinh. Bệnh ít gặp hơn so với cong vẹo cột sống ở tuổi vị thành niên nhưng cũng gây ra nhiều ảnh hưởng tới sức khỏe và sự phát triển của trẻ.
Vẹo cột sống tự phát hay còn gọi là vẹo không có căn nguyên
Vẹo cột sống tự phát hay còn gọi là vẹo cột sống học đường là loại biến dạng cột sống thường gặp nhất trong nhóm bệnh lý cong vẹo cột sống. Biến dạng cột sống xuất hiện trong quá trình lớn lên và phát triển của trẻ. Bệnh diễn biến nhanh nhất ở độ tuổi dậy thì, từ 12-14 tuổi với bé gái và 13-15 tuổi ở bé trai.
Bên cạnh cong vẹo cột sống, bệnh nhân có thể gặp các biến dạng về xương sườn, khung chậu và tổng thể cơ thể.
Vẹo cột sống thần kinh cơ
Vẹo cột sống thần kinh cơ xảy ra do các dây thần kinh và cơ bắp không thể duy trì cột sống, ảnh hưởng đến tủy sống, não và hệ thống cơ bắp.
Tình trạng thần kinh xảy ra khi có tổn thương dây thần kinh, tổn thương não do chấn thương, tai nạn, bệnh tật, ảnh hưởng tới con đường thần kinh cơ bắp từ não tới tủy sống.
Tình trạng cơ bắp như teo cơ cột sống, loạn dưỡng cơ Duchenne ngăn chặn các cơ hoạt động dẫn đến tình trạng vẹo cột sống.
Chẩn đoán Cong vẹo cột sống
Vẹo cột sống được chẩn đoán bằng X-quang đứng ở toàn bộ cột sống từ phía sau và bên cạnh giúp bác sĩ đo đạc được độ cong bất thường của cột sống.
Cách chữa bệnh cong vẹo cột sống
Bệnh cong vẹo cột sống có thể chữa được, đặc biệt là phát hiện ở giai đoạn sớm. Có nhiều phương pháp điều trị bệnh cong vẹo cột sống, phù hợp với tình trạng của mỗi bệnh nhân.
Nẹp cột sống
Nẹp cột sống chữa cong vẹo là phương pháp an toàn, không xâm lấn giúp giảm đau đớn bằng cách hỗ trợ cột sống từ phía bên ngoài, đồng thời ổn định cấu trúc của xương sống. Đây là phương pháp điều trị được nhiều người lựa chọn để thay thế cho phẫu thuật trong các trường hợp không thể thực hiện phẫu thuật do thể trạng yếu và các lí do khác.
Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu chữa cong vẹo cột sống được áp dụng trong những trường hợp bệnh nhẹ, giúp bệnh nhân duy trì tư thế đúng, tránh phải phẫu thuật. Mục đích của vật lý trị liệu trong điều trị bệnh vẹo cột sống là:
Điều chỉnh biến dạng trong 3 mặt phẳng: Đứng dọc, đứng ngang và nằm ngang
Hỗ trợ tư thế đúng, tăng sức mạnh cơ
Kiểm soát các hoạt động, tăng cường vận động của cột sống
Gia tăng dung tích phổi
Tùy thuộc vào tình trạng của từng người mà bệnh nhân sẽ được tư vấn những bài tập phù hợp. Bệnh nhân có thể luyện tập thường xuyên góp phần nâng cao hiệu quả điều trị cong vẹo cột sống tại nhà.
PHƯƠNG PHÁP MẶC ÁO CHỈNH HÌNH:
Vât liệu làm áo chỉnh hình tại VN bao gồm 3 loại chính:
Tấm nhựa PP với sự ưu tiên là không dị ứng da,nhẹ nhàng và sửa chữa,vệ sinh dễ dàng,
Da trâu, bò với ưu tiên vật liệu dễ kiếm và tạo sự mềm mại, thoải mái khi mặc cho người sử dụng
Khung thanh kim loại
Hiện tại trên thế giới đang sử dụng 2 loại là :
-Brace for scoliosis : Loại áo nắn chỉnh 3 điểm theo từng bệnh nhân
– Boston brace : Loại sản xuất trước theo size rồi dán điểm đẩy bằng miếng có sẵn
Với các trường hợp có độ cong cao quá mức phải thiết kế mặc cả áo Ngày+áo Đêm
Mặc định thời gian định dạng có hiệu quả cao phải trên 12h / ngày và kết hợp với tập PHCN thời gian khoảng 20-30 phút trước khi mặc áo nẹp
Điều trị cong vẹo cột sống là một quá trình phức tạp vì vậy cần có sự kết hợp giữa việc điều trị theo phác đồ của bác sĩ chuyên khoa và việc luyện tập hằng ngày của các cháu để giúp việc nắn chỉnh cột sống đạt hiệu quả tốt nhất.
BÀI TẬP VẬN ĐỘNG DÀNH CHO NGƯỜI VẸO CỘT SỐNG
Bài tập số 1
Ngồi duỗi thẳng chân, gập người về phía trước cố gắng đầu các ngón tay chạm vào ngón chân. Và giữ khoảng 30-45 giây/5 lần như vậy
Bài tập số 2
Đứng thẳng áp sát vào tường,với tay lên càng cao càng tốt với tư thế nghiêng qua 1 bên , thực hiện giữ thao tác khoảng 30-45 giây/5 lần như vậy và đổi bên
Bài tập số 3
Nằm thẳng,chống 2 tay vào 2 bên hông rồi đẩy mạnh lên cao. Thực hiện giữ thao tác khoảng 30-45 giây/5 lần như vậy
Bài tập số4
Bám 2 tay vào xà đơn rồi thả lỏng 2 chân không cho chạm đất. Thực hiện giữ thao tác khoảng 30-45 giây/5 lần.
Bài tập số 5
Cúi gập người về phía trước, thẳng gồi, nghiêng cột sống qua 2 bên , giữ đúng tư thế như vậy khoảng 30-45 giây/5 lần và đổi bên
Bài tập số 6
Nằm sấp,với tay về phía trước,giữ đúng tư thế như vậy khoảng 30-45 giây/5 lần và đổi bên
Bài tập số 7
Đổ người về phía sau,2 tay tì vào hông hoặc đùi,duỗi thẳng gối.
Trên đây là một số bài cập cơ bản về cột sống, khá đơn giản và dễ thực hiện , quý phụ huynh có thể cho trẻ tập thêm tại nhà. Tuy nhiên, hiệu quả cải thiện cột sống còn phụ thuộc vào việc mặc áo Chỉnh hình và sự kết hợp tập luyện của các con. Các con có hợp tác mặc áo và thực hiện các bài tập đều đặn không và có thường xuyên đến kiểm tra định kỳ hay không,….
MẶC ÁO CHỈNH HÌNH
1.PHƯƠNG PHÁP BÓ BỘT ĐỨNG TỰ NHIÊN
Dành cho các bạn có mức độ cong vẹo nhẹ,vừa phải,tư thế đứng thẳng không quá gù hoặc quá ưỡn
2.PHƯƠNG PHÁP BÓ BỘT BẰNG HỆ THỐNG KHUNG KÉO DÃN
Dành cho những bạn có mức độ vẹo mạnh hơn,xoay cột sống ,tư thế gù hoặc ưỡn quá mức
Có thể kéo dãn căn chỉnh phần cổ cao thấp tùy theo mức độ
3.PHƯƠNG PHÁP BÓ BỘT BẰNG GIƯỜNG:
Dành cho những bạn có độ cong vẹo cao, mạnh cùng với việc làm áo chỉnh ban đêm.
TÁI KHÁM ĐỊNH KỲ
Sau khi mặc áo chỉnh từ một đến hai tháng, bệnh nhân sẽ phải quay lại để kiểm tra tình trạng thay đổi của cột sống trước và sau khi mặc áo để có hướng điều chỉnh tăng cường các điểm đẩy và sau 6 tháng sẽ chụp phim X- Quang
MỘT SỐ HÌNH ẢNH KHÁCH HÀNG CHỈNH HÌNH VIỆT ĐỨC TRƯỚC VÀ SAU KHI MẶC ÁO
HÌNH ẢNH BỆNH NHÂN TRƯỚC KHI MẶC ÁO
HÌNH ẢNH BỆNH NHÂN SAU KHI MẶC ÁO
Khách hàng nữ 13t góc cob 56 độ vẫn có thể cải thiện bằng áo chỉnh hình
HÌNH ẢNH TRƯỚC KHI MẶC ÁO
HÌNH ẢNH SAU KHI MẶC ÁO
Áo chỉnh sửa cột sống ban đêm cho trường hợp góc Cob 45 độ. Góc quay L1 mode 3.
Trường hợp của khách hàng thành công sau 1 năm
Khách hàng sau khi mặc áo nẹp thời gian 6 tháng, 20 / 24h / ngày và kết quả fim X Quang của khách hàng chụp khi không mặc áo nẹp đã trở lại bình thường
Khách hàng sau 40 ngày mặc áo nẹp kết hợp tập luyện, chụp lại phim XQuang khi không mặc áo nẹp, cột sống đã được cải thiện đáng kể
Cob 27 độ và sự thay đổi sau khi mặc áo nẹp
Khách hàng 17 tuổi sau 2 tháng tuân thủ mặc áo và tập luyện đã cải thiện rõ rệt
ÁO CHỈNH GÙ
Gù cột sống là một bệnh biến dạng về cột sống, trong đó cột sống cong ra phía trước quá mức dẫn đến phần lưng trên gù bất thường. Tình trạng này đôi khi được gọi là dấu hiệu “lưng tròn” trong trường hợp gù rất nặng. Gù cột sống có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp ở tuổi thanh, thiếu niên.
GÙ CỘT SỐNG THANH THIẾU NIÊN Trong phần lớn các trường hợp, chứng gù cột sống gây ra ít phiền toái và không cần điều trị. Đôi khi, bệnh nhân cần phải đeo nẹp lưng hoặc tập các bài tập để cải thiện tư thế và tăng cường chức năng cột sống. Tuy nhiên, trong những trường hợp nghiêm trọng, chứng gù cột sống có thể dẫn đến đau đớn, gây biến dạng cột sống đáng kể và có thể gặp các rối loạn về hô hấp. Bệnh nhân mắc chứng gù cột sống nặng cần phải phẫu thuật để giúp giảm gù cột sống quá mức và cải thiện các triệu chứng vận động của họ.Giải phẫu họcCột sống của bạn được tạo thành từ ba đoạn. Khi nhìn từ phía bên, những đoạn này tạo thành ba đường cong tự nhiên.Các đường cong “hình chữ C” của cổ (cột sống cổ) và lưng dưới (cột sống thắt lưng) được gọi là đoạn ưỡn cột sống. Đường cong “hình chữ C ngược” của lồng ngực (cột sống ngực) được gọi là đoạn gù cột sống.Triệu chứng bệnh gù cột sốngBệnh gù cột sống có các dấu hiệu,triệu chứng bệnh như:-Tư thế đi có xu hướng khom về phía trước,nhìn thường rõ nhất từ bên hông giống như bệnh nhân cúi gập người về phía trước-Bị đau lưng ngày càng nặng-Chiều cao bị giảm
-Có cảm giác mệt mỏi
-Khó đứng thẳng,đặc biệt thời điểm cuối ngày
Nguyên nhân gây nên gù cột sống
-Do xương mỏng đi dẫn đến đốt sống bị nghiền (gãy xương do đè nén) hay còn gọi là loãng xương. Hiện tượng loãng xương phổ biến nhất ở người lớn tuổi, đặc biệt là phụ nữ và ở những người dùng corticosteroid liều cao trong thời gian dài.
Do thoái hóa đĩa đệm. Là khi lớp đệm giữa các đốt xương sống mềm và hình tròn bị khô, co lại do tuổi tác làm tăng tình trạng gù vẹo cột sống.
Do bệnh Scheuermann (hay còn gọi là gù cột sống Scheuermann), bệnh này thường bắt đầu trong thời gian phát triển mạnh xảy ra trước tuổi dậy thì, đặc biệt ở bé trai bị ảnh hưởng nhiều hơn là bé gái.
Do dị tật bẩm sinh. Nếu cột sống của bé không phát triển đúng cách trong tử cung, xương cột sống có thể không được hình thành đúng, gây ra gù cột sống.
Do các hội chứng Marfan hoặc bệnh Prader-Willi.
Do ung thư và điều trị ung thư ở cột sống có thể làm suy yếu đốt sống và làm cho nó dễ gãy do đè nén, cũng có thể gây ra bởi hóa trị và xạ trị. Do tư thế di chuyển đi vai thõng xuống (đặc biệt phổ biến ở thanh thiếu niên) gây ra tình trạng cong cột sống phía trên
Tiên lượng
Nếu bệnh gù cột sống được chẩn đoán sớm, phần lớn bệnh nhân có thể được điều trị thành công mà không cần phẫu thuật và có cuộc sống năng động, khỏe mạnh bình thương. Tuy nhiên, nếu không được điều trị, sự tiến triển của đường cong có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng khi trưởng thành. Đối với những bệnh nhân bị gù, vẹo cột sống cần đi khám định kỳ để theo dõi tình trạng bệnh và kiểm soát sự tiến triển của đường cong.
Phòng ngừa bệnh gù cột sống
Để phòng ngừa bệnh gù cột sống,biện pháp khắc phục hiệu quả nhất là thay đổi lối sống của bản thân,ví dụ như:
-Giữ tư thế đi đúng,tránh tư thế buông thõng vai
-Ngồi đúng tư thế,ngồi thẳng,đảm bảo lưng được hỗ trợ
-Hạn chế đeo cặp sách nặng có thể gây co kéo cơ lưng và dây chằng
-Thường xuyên tập thể dục để giúp lưng khỏe và linh hoạt,các hoạt động như bơi lội, chạy bộ,đi bộ, Yoga và các bài tập phối hợp là lý tưởng cho việc giúp ngăn chặn các vấn đề cho lưng
HÌNH ẢNH KHÁCH HÀNG KHI MẶC ÁO CHỈNH GÙ CỘT SỐNG TẠI VIỆT ĐỨC
Mặc áo chống gù là một giải pháp được nhiều người lựa chọn.Phần lớn các trường hợp gù lưng ở trẻ nhỏ có thể được khắc phục bằng cách mặc áo chống gù,đồng thời kết hợp với chế độ tập luyện phục hồi và dinh dưỡng khoa học,giàu Canxi và Vitamin D.
Áo chống gù lưng được thiết kế như một chiếc áo có cố định cột sống, sống lưng, vai gáy của người dùng.Việc sử dụng áo chống gù giúp định hình và cố định cột sống, đốt sống lưng và vai gáy,qua đó người dùng sẽ được rèn luyện tư thế ngồi, đi đứng chuẩn khi sử dụng áo.
MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG CỦA TRUNG TÂM
1.CHỈNH CONG VẸO CỘT SỐ BẰNG ÁO CHỈNH CỘT SỐNG 15/06/2017
Trong ngày 23/3, có 30 học sinh trên địa bàn thành phố được khám phá, chụp phim và làm áo cứng chỉnh sửa khối lớp. Theo như kỹ thuật chỉnh sửa hình Phạm Quốc Khánh (Trung tâm phục hồi chức năng bệnh viện Bạch Mai), các chức năng chỉnh sửa cột sống là công cụ được hỗ trợ và chỉnh sửa cho các bệnh nhân bị cong, quản lý và nâng cấp, it co tac dung gián tiếp lên cột sống từ khung đến đai đai. Method only for objects is cong column of 2.
Theo mức độ cong cột sống, bệnh nhân sẽ phải mặ áo cứng chỉnh 23/24 giờ một ngày kéo dài khoảng 4-6 tháng, có trường hợp kéo dài 2-3 năm.Sau khoảng 1,5 tháng sẽ được Kiểm tra lại để kiểm tra xem áo cứng, override lại các điểm cần chỉnh sửa hoặc không, đường cong cột sống có tăng lên hoặc ổn định và giảm bớt. Hiệu của phương pháp này 70% phụ thuộc vào người bệnh tuân theo mặc định thời gian và kết quả khám nghiệm kỳ hay không.
Cũng theo kỹ sư Khánh, trên 70% trường hợp trẻ bị cong cột sống là không xác định nguyên nhân, 30% còn lại là do sinh, tư thế ngồi, u xơ thần kinh, bại não, di chứng bại liệt, di chứng lao sống, bệnh cơ-thần kinh, độ tuổi tốt nhất để tiến hành điều chỉnh công việc đối với nữ là từ 11-14 tuổi, đối với nam càng sớm càng tốt.
BS Nguyễn Thị Diện- Giám đốc bệnh viện phục hồi chức năng cho biết: Theo khảo sát của đơn vị, năm 2016, tỷ lệ công ty cột sống ở học sinh THCS trên địa bàn tỉnh khoảng 10%, có phân tích không đồng đều giữa các vùng, ở vùng sâu, tỉ lệ học sinh vùng sâu, vùng sống cao hơn, có gần 30%
Để tạo điều kiện thuân lợi cho các gia đình trong công việc điều trị cho các cháu, bệnh viện cử nhân 2 kỹ thuật viên đi học chỉnh hình để triển khai kỹ thuật này.Tổ chức JENNA LIONS (Đức) cũng trang trợ tài chính thiết bị, máy xây dựng để chỉnh sửa.
Trong thời gian tới, bệnh viện sẽ triển khai kỹ thuật này cho người dân không phải ra Vinh hoặc Hà Nội để điều trị nữa, bà Diện cho biết thêm.
2. 13 HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ ĐƯỢC MẶC ÁO NẮN CHỈNH CONG VẸO CỘT SỐNG
SÁNG NGÀY 04/3, BỆNH VIỆN PHỤC HỒI CHỨC NĂNG HÀ TĨNH PHỐI HỢP VỚI TRUNG TÂM PHỤC HỒI CHỨC NĂNG, BỆNH VIỆN BẠCH MAI TỔ CHỨC MẶC ÁO CẤP PHÁT, HƯỚNG DẪN MẶC ÁO NẸP CỘT SỐNG ĐỂ NẮN CHỈNH CONG VẸO, GÙ ƯỢN CỘT SỐNG CHO 13 HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CẨM XUYÊN.
HƯỚNG DẪN CÁC EM TỰ MẶC ÁO NẸP
THEO KỸ SƯ CHỈNH HÌNH PHẠM QUỐC KHÁNH – TRUNG TÂM PHỤC HỒI CHỨC NĂNG, BỆNH VIỆN BẠCH MAI CHO BIẾT: ÁO NẮN CHỈNH CỘT SỐNG LÀ DỤNG CỤ ĐƯỢC HỖ TRỢ VÀ NẮN CHỈNH CHO NHỮNG BỆNH NHÂN BỊ CONG VẸO, GÙ ƯỢN CỐT SỐNG. NÓ CÓ TÁC ĐỘNG GIÁN TIẾP LÊN CỘT SỐNG TỪ KHUNG CHẬU ĐẾN ĐAI VAI. HIỆN TẠI TRUNG TÂM PHỤC HỒI CHỨC NĂNG BV BẠCH MAI ĐÃ TRIỂN KHAI MẮC ÁO NẸP CỘT SỐNG NÀY CHO KHOẢNG 150 EM/1 NĂM VÀ ĐỀU CHO HIỆU QUẢ KHÁ TỐT, BỆNH NHÂN CÀNG NHỎ TUỔI THÌ ĐẠT HIỆU QUẢ CÀNG CAO VÀ CÒN PHỤ THUỘC VÀO NGƯỜI BỆNH CÓ TUÂN THỦ THỜI GIAN MẶC ÁO VÀ TÁI KHÁM ĐỊNH KỲ HAY KHÔNG.
CŨNG THEO KỸ SƯ KHÁNH, TRƯỚC ĐÂY CÁC TRƯỜNG HỢP VẸO CỘT SỐNG ĐƯỢC ĐIỀU TRỊ BẰNG NẸP MILWAUKEE. DO PHẢI MANG NẸP 23 GIỜ/NGÀY (TRỪ LÚC ĐI TẮM) NÊN NHIỀU TRẺ THẤY KHÓ CHỊU, MẶC CẢM VÀ TỪ CHỐI SỬ DỤNG. CÒN VỚI ÁO NẸP HIỆN NAY, THỜI GIAN SỬ DỤNG ĐƯỢC RÚT NGẮN CÒN 1/3. ĐÂY LÀ ÁO NẸP CHỈNH TRỰC TIẾP, NỆM THÂN MỀM ĐẶT NGAY DƯỚI ĐỐT SỐNG ĐỈNH CỦA ĐOẠN VẸO, NHẰM TẠO NÊN SỰ TỰ NẮN CHỈNH BẰNG CHÍNH TRỌNG LƯỢNG CỦA CƠ THỂ LÊN ĐOẠN ĐỐT SỐNG BỊ LỆCH.
ĐƯỢC BIẾT, ÁO MẶC GIÚP NẮN CHỈNH CONG VẸO, GÙ ƯỢN CỘT SỐNG NÀY ĐƯỢC ĐÚC THEO KÍCH CỞ ĐỐI VỚI THÂN NGƯỜI CÁC CHÁU ĐỂ GIÚP ÔM SÁT CHẶT VÀO THÂN NGƯỜI, ÁO ĐÚC BẰNG NHỰA ĐẶC BIỆT, MỀN, DẺO; ĐƯỢC SẢN XUẤT TỪ CỘNG HÒA LIÊN BANG ĐỨC CÓ GIÁ TỪ 5-6 TRIỆU ĐỒNG/ÁO. HIỆN TẠI ĐƯỢC BỆNH VIỆN PHCN CẤP PHÁT MIỄN PHÍ CHO 13 HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ ĐẦU TIÊN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CẨM XUYÊN. ĐƯỢC BIẾT HÀ TĨNH CŨNG LÀ MỘT TRONG NHỮNG TỈNH ĐẦU TIÊN TRIỂN KHAI KỸ THUẬT NÀY.